ਜੈਵਿਕ ਸੋਧਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਧਾਤ-ਦੂਸ਼ਿਤ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਫਾਈਟੋਰੀਮੀਡੀਏਸ਼ਨ

ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਰਬੋਨੇਸੀਅਸ ਪਦਾਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਮੂਲ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਪਾਈਰੋਲਿਸਿਸ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲਾ, ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਗੋਲੇ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ,ਗੰਨੇ ਦਾ ਬੈਗਾਸ,ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਛਿਲਕੇਅਤੇ ਸੰਖੇਪ (ਡਾਇਅਸ ਐਟ ਅਲ., 2007; ਪਾਰਸਕੇਵਾ ਐਟ ਅਲ., 2008)। ਸੀਮਤ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ,ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਖਾਦਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਆਮ ਹੈ, ਪਰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਮਿੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਧਾਤ ਦੇ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੈ (Gerçel and Gerçel, 2007; ਲੀਮਾ ਅਤੇ ਮਾਰਸ਼ਲ, 2005b)। ਪੋਲਟਰੀ ਖਾਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਧਾਤ ਬਾਈਂਡਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਸੀ (ਲੀਮਾ ਅਤੇ ਮਾਰਸ਼ਲ, 2005a)। ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਅਕਸਰ ਪੋਰਸ ਬਣਤਰ, ਵੱਡੇ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸੋਖਣ ਸਮਰੱਥਾ (Üçer et al., 2006) ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਧਾਤਾਂ (Ni, Cu, Fe, Co, Cr) ਨੂੰ ਘੋਲ ਵਿੱਚੋਂ ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਖਾ ਰਾਹੀਂ ਹਟਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ 'ਤੇ ਸੋਖਣ (Lyubchik et al., 2004)। ਬਦਾਮ ਦੇ ਭੁੱਕੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ AC ਨੇ H ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਤੋਂ Ni ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ।₂SO₄ਇਲਾਜ (ਹਸਰ, 2003)।

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਬਾਇਓਚਾਰ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਗੁਣਾਂ 'ਤੇ ਇਸਦੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਸੋਧ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ (ਬੀਸਲੇ ਐਟ ਅਲ., 2010)। ਬਾਇਓਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮੂਲ ਸਮੱਗਰੀ (ਚੈਨ ਅਤੇ ਜ਼ੂ, 2009) ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੱਗਰੀ (90% ਤੱਕ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਇਓਚਾਰ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਜੈਵਿਕ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਮਿੱਟੀ ਦਾ pH, ਲੀਚੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਕਰੋ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਨੋਵਾਕ ਐਟ ਅਲ., 2009; ਪੀਟੀਕੀਨੇਨ ਐਟ ਅਲ., 2000)। ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਚਾਰ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਹੋਰ ਸੋਧਾਂ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਪਯੋਗ ਦੁਆਰਾ ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਇਨਪੁੱਟ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ (ਲੇਹਮੈਨ ਅਤੇ ਜੋਸਫ਼, 2009)। ਬੀਸਲੇ ਐਟ ਅਲ. (2010) ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਬਾਇਓਚਾਰ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਕਾਰਬਨ ਅਤੇ pH ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ Cd ਅਤੇ Zn ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਾਰਬਨ ਨੇ ਸੋਧ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਉਗਾਏ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਧਾਤ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ (Ni, Cu, Mn, Zn) ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ (ਸਬੀਰ ਐਟ ਅਲ., 2013)। ਬਾਇਓਚਾਰ ਨੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ Cd ਅਤੇ Zn ਦੀ ਉੱਚ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ (ਬੀਸਲੇ ਅਤੇ ਮਾਰਮਿਰੋਲੀ, 2011)। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਸੋਸ਼ਣ ਮਿੱਟੀ ਦੁਆਰਾ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਬਾਇਓਚਾਰ ਨੇ Cd ਅਤੇ Zn ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਲੀਚੇਟ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 300- ਅਤੇ 45-ਗੁਣਾ ਕਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ (ਬੀਸਲੇ ਅਤੇ ਮਾਰਮਿਰੋਲੀ, 2011)।